Synagoga w Kielcach, fot. Rita Miernik dla 'Smutne Synagogi’

Synagoga w Kielcach

Razu pewnego zgraja małych łobuziaków znalazła na jednej z ulic kieleckiego getta tefilin. Rączki aż drżały im z podekscytowania, bo to była pierwsza taka okazja, by zobaczyć, co to pudełeczko skrywa. W innych okolicznościach dostaliby za to lanie od starszyzny.

Niemal wszyscy z wesołej ferajny widzieli, jak ojcowie i dziadkowie montują sobie ów pudełeczko na czole i przystępują do modlitwy. Wiedzieli, że w środku znajdują się roleczki papieru z fragmentami Tory i że próba dostania się do nich okupiona jest wielkim ryzykiem, bo pal licho ze starszymi, ale Bóg zawsze patrzy.

Pokusa była jednak tym większa, że wśród dzieciaków krążyła legenda, że wyciągnięty z tefilinu pergamin z fragmentami Tory, zaaplikowany pod obie pachy sprawi, że uda się oderwać od ziemi i polecieć jak ptak. To była jedyna okazja, żeby się przekonać.

Żydzi stanowili przed IIWŚ ponad 35% ogółu mieszkańców Kielc. Synagoga, którą widzicie na zdjęciu powstała z początkiem wieku XX. W trakcie wojny, Niemcy wykorzystali budynek jako areszt dla Żydów i magazyn zrabowanego mienia. Przy okazji likwidacji getta w sierpniu 1942 roku, synagogę podpalono i zniszczono bardzo dotkliwie.

Po wojnie władze państwowe przekazały pozostałości budynku (oszacowano, że przetrwało raptem 30% budynku), Archiwum Państwowemu, którego zadaniem było odbudowanie i zagospodarowanie ruin dawnej synagogi. Archwium Państwowe mieściło się tam do 2011 roku. Obecnie budynek stoi pusty. Propozycji na wykorzystanie go było wiele, ale żadna inicjatywa nie uzyskała dofinansowania.

A i najważniejsze – chłopcom nie udało się polecieć.

Zdj. archwialne synagogi pochodzi z Kielce.naszemiasto, a historia o tefilinie ze wspomnień prof. Thomasa Buergenthala, który był więźniem kieleckiego getta, a wiele lat później został sędzią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze.